Her yasanın olduğu gibi Yeni İklim Kanunu’nun da hem umut vadeden yanları hem de tartışmalı yönleri var. Gelin birlikte değerlendirelim:
İYİ YANLARI
- Yasal Güvence Altında Bir İklim Hedefi: Artık Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi kağıt üstünde değil, yasal zemine oturmuş durumda. Bu, yatırımcıya da vatandaşa da güven verir.
- Karbon Piyasası ve Yeşil Finansman: Emisyon ticaret sistemiyle çevreyi kirleten öder, temiz üretim yapan kazanır anlayışı yaygınlaşacak. Aynı zamanda yeşil yatırımlar için fonların önü açılacak.
- Yerelden Yönetim: Belediyelerin ve yerel kurumların daha aktif rol alması, şehirlerin ve köylerin kendine özgü iklim çözümleri geliştirmesine fırsat sunacak.
- Tarımda ve Sanayide Dönüşüm: Verimlilik, organik üretim, yenilenebilir enerji ve geri dönüşüm alanlarında teşviklerle yeni bir kalkınma modeli destekleniyor.
- Afetlere Karşı Hazırlık: Erken uyarı sistemleri, iklim uyum planları ve afet risk haritaları ile toplumsal dayanıklılık güçlenecek.
EKSİK/KÖTÜ YANLARI
- Uygulama Kapasitesi Soru İşareti: Yasada hedefler büyük ama bu hedefleri uygulayacak idari yapı ve personel yetersiz olabilir. Özellikle kırsalda kapasite desteği şart.
- Şirketler İçin Geçiş Süreci Belirsiz: Emisyon ticaret sistemi özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için yük olabilir. Bu geçiş süreci nasıl yönetilecek, net değil.
- Denetim ve Şeffaflık Açığı: Yasanın başarısı iyi niyetle değil, denetimle ölçülür. Ancak bu konuda bağımsız mekanizmalar yeterince güçlü değil.
- Toplumun Katılımı Sınırlı: Yasada halkın, STK’ların ve gençlerin süreçlere nasıl dahil olacağı belirsiz. Katılımcı bir yasa için bu büyük bir eksiklik.
- Karbon Piyasası Sosyal Eşitsizlik Yaratabilir: Karbon salımına para ödeyebilen büyük şirketler devam ederken, küçük üreticiler zorlanabilir. Bu da adaletsiz bir dönüşüm riski yaratır.
Sonuç Olarak:
Yeni İklim Kanunu, Türkiye’nin iklim mücadelesinde geç kalmış ama kararlı bir adımı. Ancak bu yasanın sadece metinlerde kalmaması, sahada hayat bulması gerekiyor. Eksikleri tamamlamak, yerel çözümlerle desteklemek ve halkı sürece katmak bu yasanın kaderini belirleyecek.
