Türkiye ekonomisinin en önemli dinamiklerinden biri olan sanayi sektörü, 2025 yılı Nisan ayında karmaşık ama dikkatle analiz edilmesi gereken bir tablo sundu. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre %3,3 artış gösterirken, bir önceki aya göre %3,1 oranında düşüş yaşadı. Bu iki yönlü hareketlilik hem ekonomik toparlanmanın sürdüğüne hem de bazı kırılganlıkların varlığına işaret ediyor.
- SANAYİ ÜRETİMİNDE YILLIK DEĞİŞİM: GÜÇLÜ BİR BÜYÜME İŞARETİ
Takvim etkisinden arındırılmış verilere göre sanayi üretimi, 2024 Nisan’a kıyasla %3,3 arttı. Bu, ekonominin üretim gücünün geçen yılın aynı dönemine göre daha canlı olduğunu gösteriyor.
Alt sektörlere ayrıntılı olarak bakalım:
Madencilik ve Taş Ocakçılığı:
Bu sektörde yıllık artış %1,3 düzeyinde gerçekleşti. Bu artış, doğal kaynak çıkarmaya yönelik yatırımların ve talebin hafif bir ivmeyle sürdüğünü gösteriyor. Ancak genel sanayi artışının altında kalması, bu alanın daha durağan ilerlediğini düşündürüyor.
İmalat Sanayi:
En kritik sektör olan imalat sanayi yıllık bazda %3,0 oranında büyüdü. Bu; tekstilden otomotive, makine sanayisinden gıda üretimine kadar geniş bir üretim ağında canlılık olduğuna işaret ediyor. İç talep kadar dış pazarlara yönelik üretimin de artmaya devam ettiğini söyleyebiliriz.
Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı:
Bu sektördeki yıllık artış %8,8 gibi yüksek bir seviyede gerçekleşti. Sanayideki elektrik tüketiminin artması, üretim bandının döndüğünü, aynı zamanda bireysel ve kurumsal enerji tüketiminin arttığını gösteriyor. Bu rakam, ekonomik aktivitenin yaygın ve yoğun olduğunu destekliyor.
Yıllık bazda artış, sanayi kesiminin orta vadeli toparlanma eğiliminde olduğunu ve 2024’e göre daha iyi bir üretim temposuna sahip olunduğunu açıkça ortaya koyuyor. - SANAYİ ÜRETİMİNDE AYLIK DEĞİŞİM: NİSAN’DA GERİ ADIM
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere göre, Mart 2025’e kıyasla sanayi üretimi %3,1 azaldı. Bu oran, dikkat çeken bir düşüşe işaret ediyor. Aylık bazdaki bu tür düşüşler, kısa vadeli dalgalanmalar ya da dönemsel durgunluklarla açıklanabilir.
Ayrıntılar şöyle:
Madencilik ve Taş Ocakçılığı:
Aylık bazda %2,5 oranında düşüş yaşandı. Bu azalma, inşaat sezonu başlamasına rağmen sektörün yavaşladığını, özellikle dış pazarlarda hammaddeye olan talebin geçici olarak durakladığını gösteriyor olabilir.
İmalat Sanayi:
Sanayinin kalbinde yer alan bu sektörde %3,4’lük bir azalma yaşandı. Özellikle mart ayında üretimin yükselmiş olması, Nisan ayında bir düzeltmeye neden olmuş olabilir. Ayrıca bayram tatili, sipariş ertelemeleri, hammadde tedarikindeki gecikmeler gibi geçici faktörler de bu düşüşte rol oynamış olabilir.
Elektrik, Gaz ve Buhar:
Sadece bu sektörde %0,2’lik sınırlı bir artış oldu. Bu artışın oldukça düşük olması, mevsim geçişlerinde ısınma-soğutma talebinin dengede olmasıyla da ilişkilendirilebilir.
Aylık bazda düşüş, ekonomide üretim ivmesinin kısa vadede yavaşladığına işaret ediyor. Ancak bu düşüşün kalıcı olup olmadığını görmek için önümüzdeki ayların verilerine ihtiyaç var. - TEKNİK AÇIKLAMA VE ANALİTİK ÇERÇEVE
Yıllık değişimler, takvim etkisinden arındırılmış endekslerin, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde olarak değişimini yansıtır. Bu, uzun dönemli eğilimleri ölçmek için daha sağlıklı bir göstergedir.
Aylık değişimler hem mevsim hem de takvim etkilerinden arındırılmış verilerle hesaplanır ve bir önceki aya göre üretim seviyelerindeki kısa vadeli hareketleri yansıtır.
Bu ayrım önemlidir çünkü aylık gerilemeler, yıllık büyüme trendine zarar vermeyebilir. Ancak aylık gerilemelerin arka arkaya gelmesi, trendin bozulduğuna işaret eder.
GENEL DEĞERLENDİRME: NEYİ ANLAMALIYIZ?
🔹 Sanayi üretimindeki yıllık artış, Türkiye ekonomisinin üretim tarafında hâlâ güçlü kaldığını ve toparlanmanın sürdüğünü gösteriyor. Özellikle imalat ve enerji üretimindeki yükselişler, üretim altyapısının işler durumda olduğunu ispatlıyor.
🔹 Aylık düşüş ise, geçici olabilir. Ancak bu tür gerilemeler üst üste gelirse sanayi tarafında “soğuma” işareti olarak ciddiyet kazanabilir.
🔹 Özellikle enerji üretimindeki yükseliş hem sanayide üretimin devam ettiğini hem de enerji altyapısının yükü taşıyabildiğini gösteriyor. Bu, ekonomik faaliyetler için olumlu bir sinyal.
🔹 Yılın ikinci çeyreğine girerken, bu düşüşün geçici mi kalıcı mı olduğu özellikle Mayıs ve Haziran verileriyle daha iyi anlaşılacaktır. Kur politikaları, iç talep ve ihracat siparişleri sanayi üretiminin yönünü belirleyecek.
Kaynak: TÜİK
