Mayıs 2025 dönemine ilişkin ekonomik güven verileri, Türkiye ekonomisinde genel güven algısında oldukça sınırlı bir iyileşmenin başladığını ortaya koyuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, ekonomik güven endeksi Nisan ayında 96,6 seviyesindeyken mayıs ayında %0,05’lik sınırlı bir artışla 96,7 seviyesine yükseldi. Bu düşük oranlı artış, endeksteki birkaç aylık düşüşün ardından gelen ilk pozitif hareket olması açısından teknik bir iyileşme olarak değerlendirilebilir. Ancak bu artış, genel ekonomik güvenin hala zayıf ve kırılgan olduğunu da net şekilde ortaya koymaktadır.
Ekonomik güven endeksinin 100 puanın altında seyretmesi, ekonomide hem üretici hem de tüketici düzeyinde beklentilerin henüz olumlu bir düzeye ulaşmadığını göstermektedir. Güven endeksi 100’ün üzerindeyse ekonomik birimlerin genel anlamda iyimser oldukları, 100’ün altındaysa kötümserliğin hâkim olduğu kabul edilir. Bu bağlamda, mayıs ayında kaydedilen 96,7’lik seviye, ekonomik beklentilerin durağanlaşmaya başladığını ancak güçlü bir toparlanma eğiliminin henüz başlamadığını göstermektedir.
TÜKETİCİ VE HİZMET SEKTÖRÜNDE KISMİ İYİLEŞME
Mayıs ayında en dikkat çeken gelişmelerden biri, tüketici güven endeksindeki artış oldu. Nisan ayında 83,9 olan endeks, %1,1 oranında artarak 84,8’e yükseldi. Tüketici güvenindeki bu artış, hane halklarının ekonomik duruma ilişkin beklentilerinde sınırlı da olsa iyileşmeler olduğuna işaret etmektedir. Ancak bu değer, 100’ün oldukça altında olduğundan, genel olarak tüketicilerin ekonomik durum ve geleceğe dair beklentilerinin halen olumsuz ağırlıklı olduğu söylenebilir.
Benzer şekilde, hizmet sektörü güven endeksi de %0,9 oranında artarak 110,5 değerine ulaştı. Bu artış, özellikle yaz aylarının yaklaşmasıyla birlikte turizm ve hizmet alanlarındaki canlanma beklentilerinin etkisiyle ilişkilendirilebilir. Perakende ticaret sektörü güven endeksi ise %0,6 oranında artarak 111,2’ye yükseldi. Perakendedeki bu sınırlı artışın, Ramazan Bayramı sonrası alışveriş harcamalarındaki geçici hareketlilikten kaynaklandığı düşünülmektedir.
REEL KESİMDEKİ GERİLEME VE İNŞAATTAKİ ARTIŞ DİKKAT ÇEKİYOR
Mayıs ayında en dikkat çekici olumsuz gelişme reel kesim (imalat sanayi) güven endeksinde yaşandı. Endeks %2,2 oranında düşüş göstererek 100,8’den 98,6’ya geriledi. Bu düşüş, imalat sanayinde üretim beklentilerinin ve genel ekonomik güvenin zayıfladığını gösteriyor. Özellikle girdi maliyetleri, dış talep daralması ve yatırım iştahındaki düşüklük gibi faktörlerin bu sektördeki güven kaybına neden olduğu tahmin edilmektedir.
Öte yandan inşaat sektörü güven endeksindeki %3,9’luk artış dikkat çekicidir. Endeks, Nisan ayında 85,1 seviyesindeyken Mayıs’ta 88,4’e yükselmiştir. Bu artışta mevsimsel etkilerin yanı sıra kamu projeleri, kentsel dönüşüm teşvikleri ve yaz aylarında inşaat faaliyetlerinin hız kazanması etkili olmuş olabilir. Ancak endeksin halen 100’ün altında olması, sektörde güvenin tam anlamıyla tesis edilemediğini göstermektedir.
GENEL DEĞERLENDİRME: GÜVENDE İSTİKRAR ARAYIŞI DEVAM EDİYOR
Mayıs 2025 itibarıyla ekonomik güven endeksinde sınırlı bir toparlanma yaşanmış olsa da bu durumun kalıcı bir iyileşmeye dönüşebilmesi için ekonomik temellerde daha kapsamlı bir istikrar ortamının oluşması gerekmektedir. Ekonomide güvenin artması, yalnızca kısa vadeli dalgalanmalarla değil, aynı zamanda enflasyonla mücadele, faiz politikaları, yatırım ortamı ve iş gücü piyasalarının güçlendirilmesi gibi daha geniş kapsamlı politikalarla mümkündür.
Ekonomik güvenin sağlanması için üretici ve tüketicinin geleceğe dair net, öngörülebilir ve umut verici bir tablo görmesi gerekir. Bu da sadece güven endekslerindeki sınırlı artışlarla değil, ekonomik verilerin tutarlılığı ve makroekonomik politikaların etkisiyle mümkün olacaktır. Mayıs ayındaki veriler, bu sürecin henüz başında olduğumuzu ve güvenin inşasının zaman alacağını açıkça ortaya koymaktadır.
Kaynak: TÜİK
Mayıs Ayı Ekonomik Güven Endeksi
