İNSAN; tür olarak sürekli gelişirken ve değişirken, geçmişten devraldığı bilgi birikimine ve kültürel hazineye istinaden, hâlen arzulanan ve hedeflenen “medeniyet seviyesine” ulaşamadı.
Yeryüzündeki tüm canlılar bir “anlam” ve “değer” üzerine yaratıldı. Şöyle çevremize baktığımızda, varoluş şekillerine istinaden tüm canlıların bu evrende bir fonksiyonu ve misyonu bulunmaktadır.
Dünyadaki yaşam formuna baktığımızda, eğer dikkatli bakıyorsak, sürekli bir “devinim” ve “değişim” içinde olduğunu gözlemleriz.
Durağan bir yaşamın olamayacağından hareketle, yeryüzündeki varlık formları, kendilerine bahşedilen yetiler doğrultusunda, dünyadaki ve dahası kâinattaki hükümlerini sürdürme istidadındadırlar.
HÜRRİYET/ÖZGÜRLÜK…
Tüm varlıklar (pekâlâ canlılığı olanlar), evvelâ özgürlüklerine düşkündürler.
Özgürlük, hava ve su ve dahası yeme ve içme kadar elzemdir. Tür açısından bakıldığında, insanoğlu kadar hürriyetler adına “bedel” ödemiş bir canlı yoktur demenin, hiçbir düşünsel yanılgısı olmayacaktır.
İNSAN/İNSANOĞLU…
Yeryüzünde “anlamlı” bir düşünüş tarzından dolayı, insanın hürriyete yüklediği mânâ derinliği, en son tahlilde insanı tüm diğer canlılardan “ayrıştırmaktadır”.
İNSANOĞLUNUN dünyada kayıtlı tarihten hareketle özgürlüğünün peşinden koştuğu, dönem dönem canı pahasına bedeller ödediği kayıtlı vakıadır.
Yine, toplu hâlde yaşam gereği ve bu yaşam tipini kargaşaya ve kaosa neden olmayacak biçimde sürdürmek cihetiyle “modern bireyin” yaşam alanlarını ve özgürlüklerini sınırlandırması ve kısıtlamaya gitmesi, bir başka “zorunlu bir dönüşüm/değişim” evresidir.
* * *
İNSANLARIN, topluluk biçiminde yaşam sürme merhalesine geçişleriyle beraber, doğal olarak hürriyetlerinde kısıtlamaya gitmeleri, beklenen bir sonuç olarak telakki edilmelidir.
İnsanın us sahibi olması hasebiyle ve doğada dönüşüm ve değişim tesis edecek “donatılarla” kuşatılmış olması ve yine tasarlama, dizayn etme ve son kertede beşeriyet merkezli bir eser ortaya çıkarması, yine özgürlük duygusunun bir başka izdüşümüdür.
Bahsettiğim üzere…
İnsan hem kendi doğasının hem de yaşam sürdüğü hayat havzasının değişime tâbi olmasından ötürü, tarih sahnesinde hiçbir başka dönemde ya da ânda olmamış bir uzanımda kendini ve yine varlık bulduğu doğayı elindeki imkân ve bilgi derinliği ile teknolojik gelişmeler vasıtasıyla, “değişime” adapte ederek, yeni bir serüvene revan olmuştur.
Tüm bu yakınsak değişmelerden yola çıkarak ileri sürebileceğimiz husus, insan başa çıkamayacağı ve tam anlamıyla kontrol edemeyeceği durum, eylem ve hadiseler noktasında, kendi “özgürlüğünü” yine kendi iradesiyle bir üst düzey örgütlenme olan DEVLET aygıtına bilinçli olarak devretmiştir.
Zaman zaman yapılan değerlendirme ve tartışmalara baktığımızda, ortaya çıkan manzara, sürekli olarak yurttaşların temel hak ve özgürlükleri çerçevesinde şekillenmiştir.
DEVLET aygıtının, bizim gibi geleneksel yönetim tarzından fazlasıyla çekmiş toplumlarda tahayyüle ettiği tablo, daha çok ceberut bir idare ve onun hürriyetleri tırpanlaması üzerinedir.
Hâlbuki, devlet düzeyinde örgütlenmeye gitmiş halklar, özgürlüklerinden ve hak ile hukuklarından vazgeçmek için değil, teknolojik ve ilmî değişme ve dönüşümler neticesinde yaşamın insanların gereksinimlerine cevap veremeyecek hâle gelmemesi adına, özgürlüklerini “yasalarla” sınırlandırmışlardır.
Bu bağlamda, insan tasavvurunun ve muhayyelesinin, geçmiş dönemlerden alınan bilgi ve kültür hazineleriyle mesafe katetmesi muvacehesinde, yirmibirinci yüzyıl dünyasında, yani çağcıllaşmanın artık zirve yaptığı bir dönemeçte, tartışmaların içinden “özgürlük-özgürleşme” olgularını alıp “olması gereken” yere oturtamamamız, insan olmanın erdemine uyuşmakta mıdır uyuşmamakta mıdır?
Hâlen bu dönemde, dijitalleşmenin pik yaptığı bir dönemde, bizatihi hürriyetler ve bunun üzerinden insan düşünce ve davranışlarını “tek tipleştirmek”…
UCU AÇIK BİR TEFEKKÜR ALANI…
