(“Atanurun macəraları” kitabından)
Atanur daşın üzərində oturmuşdu, o, gözlərini yumub havanı qoxlayan Pişiyi görmürdü. Qəfildən peyda olmuş Pişik ciyərlərinə qoxu çəkir və iki əlini havaya qaldırıb havadakı qoxunu yelpikləyərək özünə sarı gətirirdi.
– Oxayyy… Başım gicələndi, bu qoxunu yalnız Pişik kimi dad bilmə qabiliyyəti yüksək olanlar anlayarlar.
Yəqin, siz bunu artıq bilirsiniz, siçanlar keçən yerdə uzun müddət onların qoxuları qalır. Bəs, əks halda pişiklər onların yerlərini necə təyin edərdilər. Qara Pişik burun pərlərini gərib dəlmə-deşiyi, küncü-bucağı ələk-vələk etdi, lakin məyusluqla nəticələnən axtarış onda haqlı sual doğurdu:
– Yoxdur, görəsən, hansı dəlmə-deşiyə girdi bu şeytan?
Qəfildən gözünə Atanur sataşanda asta addımlarla ona doğru oğrun-oğrun getdi. Sanki siçanı hürkütmək istəmirdi. Gözlərini qıyıb irəli diqqətlə baxdı, ac qarnı ona şirin xəyal aləmi yaratmışdı. Daşın üzərində oturmuş qızcığazın qulaqları bapbalaca, vücudu nazik, uzun, quyruğu isə vücudundan iki dəfə uzun görünürdü. Pişiyin ağlından keçənə gülməkdə haqqımız yoxdur. O, qızdan gələn qoxuya təəccüb etdi və gözlərini bir dəfə yumub açdı. Lakin gördüyü qızcığazda heç bir dəyişiklik olmadı. Üzərinə atılmaqdan özünü güclə saxladı, amma bir dəfə hoppanıb onun yaxınına düşdü. Adətən siçanın üzərinə hoppandığı kimi hoppanmışdı. Buna pişiklər aləmində şikar üzərinə sıçramaq da deyilir. Biz artıq bunu bilirik, siçanlar olduğu yerdə qoxuları uzun müddət qalır. Bir az öncə Siçan Atanurun qolundakı kəndiri kəsərkən kəskin iyi qızın üzərinə də hopmuşdu. Ov iyinə hayıl-mayıl olan Pişik səhv düşünmüşdü, o sanırdı ki, qız Siçanı jaketinin altında gizlədib. Pişik onun qarşısında ayaqlarını havaya qaldırıb durdu.
– Miyau, miyau… – O Atanurun ətrafında fırlanırdı, qızsa ona məhəl qoymurdu. – Miyauuu… Sən niyə ağlayırsan?
– Niyə də ağlamayım?
– Ağlayırsansa, demək, səbəb var.
– Əlbəttə səbəb var, yoxsa dəli deyiləm ki, ağlayım.
– Yaxşı, yaxşı, ağlama! – Cibindən dəsmal çıxarıb onun göz yaşını silmək istədi. Lakin tez də qolunu geri çəkdi. Dünən səhər naharında tutuduğu siçanı yedikdən sonra ağız-burnunu bu dəsmalla sildikdə o xoş ətir bu dəsmala hopmuşdur. Pişik qıymədi sevdiyi ətiri özündən savayı kimsə iynəyib bihuş olsun. O üzdən dəsmalı yenidən döş cibinə basıb, bəli, bəli, düz eşitdiniz, o siçan ətirli dəsmalını həmişə döş cibində gizlədib qoruyardı. Dəsmalı etibarlı yerinə saldıqdan sonra sağ əli ilə qızın göz yaşlarını sildi. Atanur bir dəfə “eyyy” edib üzünü yana tutdu. Pişiyin iti caynağı onun sifətini cızmışdı.
– Xalam itib…
– Əgər xalanı tapıb sənə versəm…
– Hə… – Qız cəld ayağa durdu.
– Onda nə verərsən mənə?
– Sağ ol, deyəcəm.
– Hı… – Əllərini qabağa uzadıb silkələdi. – Sağ ol mənim nəyimə yarar? Ha…ha… – İkiəlli qarınını sığalladı. – Sənin sağ olun mənim qarınımı doydurmaz ki.
– Sənin qarınını nə doydurar?
Əllərini arxasına qoyub düşüncəli addımladı.
– Bilirsən də, pişiklər acgöz olmur, onları ən kiçik hədiyə ilə belə sevindirmək mümkündür. – Quyruğunu əlinə alıb oynatdı. – Çox şey istəmirəm… – Barmağı ilə Atanuru yaxınına çağırıb barmağını havaya qaldırıb bir rəqəmi göstərdi. – Gündə yalnız bir siçan.
– Siçan?
– Dedim, axı, biz pişiklər aza qane oluruq. – Əlini açıb qarşısında oynadıb özünə sarı çəkdi. – Gördüyümüzü qamarlamaq bizdə adət deyil. Sən mənə gündə yalnız bir siçan versən bəs edər.
– Mən bunu edə bilmərəm.
– Bundan asan nə var ki, tələ qurursan, içinə də azca, – barmağının ucu ilə göstərir, – pendir qoyursan. Siçanlar xoşlayırlar havayı pendiri oğurlasınlar. – Pişik asta addımlarla irəlliləyir. – Bax, belə, asta-asta, asta-asta sürünəcək tələyə doğru. Ağzını açıb, – Pişik əllərini bir-birinin üzərinə qoyub geniş açır, – qəfildən hoppanacaq pendirin üstünə. – Hoppanır qabağa və yıxılır yerə. Bir az çabalayır. – Ci, ci, ci…
– Yox, yox, yox,.. zavallıları öldürmək mənlik deyil.
Arxasını qıza çevirib quyruğunu bullayır.
– Onda qal xalasız. – Asta addımlarla çıxıb getmək istəyir.
– Dur! – Atanur onu yolundan saxlayır.
Pişik bic-bic gülümsəyib addımlarını saxlayır.
– Yaxşı, sənsən, dur deyirsən, durum da. – Pişik durur, əlləri belində ayağını yerə şappıldadır.
– Bəlkə tələyə qoyulacaq pendirin özünü sənə gətirim?
– Ha…ha…ha… mən pendirlə siçan ləzzətini ayırmayacaq qədər axmaq pişiklərdən deyiləm… – Əlini belinə qoyub ayağını yerə döyəcləyir. Əlini yelləyib getmək istəyir.
– Dur!
– Durdum! Ağlına ağıllı fikir gəlibsə, geri qayıdım.
– Əgər pendir sevmirsənsə, bəlkə başqa bir şey…
– Həəə… – Dilini çıxarıb ağzını yalayır.
– Hə də, sən başqa şey də yeyə bilərsən.
– Yaxşı fikirdir, əlbəttə yeyərəm. – Dönüb boynu üstündən Atanura baxır. – Sənin xətrinə güzəştə gedərəm.
– Nə?
– Ət!
– Axı, mən əti hardan tapım?
Pişik yaxına gəlib qolunu qızın boynuna salır.
– Sən belə et.
– Necə edim?
– Səbrli ol da, başa salacam. Evinizdə soyuducu var.
– Hə…
– Var da?
– Əlbəttə, var. Mətbəxdə yekə, – Qollarını havaya qaldırıb göstərir, – bir soyuducumuz var. Bu boyda…
Pişik asta-asta oğrun addımlarla qabağa addımlayır.
– Sən belə edirsən.
Atanur onun addımlarını təlqin edir.
– Necə?
– Səbrli ol da, başa salıram. – Addımlayır. – Gedirsən mətbəxə.
– Hə
Əlini qabağa uzadır.
– Açırsan soyuducunu. – Sanki soyuducu qapısını açıb özünə sarı çəkir və başını içəri salıb gözü ilə yemək axtarır.
Atanur da əlini qabağa uzadır sanki o da soyuducunun qapısını açır.
– Hə.
Pişik ikiəlli bığlarını dartıb sığallayır.
– Bir tikə ət götürüb gətirirsən. Donmuş olsa da, eybi yoxdur, onun donunu açmaq əzabını sənin xətrinə özüm çəkərəm. Qoyaram günün altına buzu əriyər. Ya da bir toyuq budunu, – Ağzını yalayır, zənn edir, əlində bud tutub yeməyə başlayır, acgözlüklə onu dişinə çəkir, – gətirirsən… Yox, toyuğu bütöv gətirsən də pis olmaz.
– Deyirsən, mən, – əlini sinəsinə basır, – oğurluq edim?
– Bu oğurluq deyil.
– Oğurluq deyil, bəs nədir?
– Xala axtarışı yolunda çəkdiyim ağır zəhmətin mükafatı!
– Yoxxx… Edə bilmərəm!
– Onda mən getdim! – yerindən tərpənmir, – gedirəm aaaa… – Qarınını sığallayır. – Özümə yem axtarmalıyam. Sənin ağlına yaxşı fikir gəlsə, məni çağırarsan.
– Axı, mən sənin adını bilmirəm.
– Pişiklərin adı olmur.
– Bəs, ağlıma fikir gəlsə, onda səni necə çağıracam?
– Belə! Miyau, miyauuu…
Pişik miyoldaya-miyoldaya çıxıb gedir.
