Doğal afetlerin ötesinde insan kaynaklı etkenlerin ön plana çıktığı orman yangınlarında, birçok ülkede sabotaj ihtimali de gündeme geliyor.
Doğal Nedenler Var Ama Yetersiz
Uzmanlar, orman yangınlarının bir kısmının yıldırım düşmesi, uzun süren kuraklık, aşırı sıcak hava dalgaları ve rüzgâr gibi doğal etkenlerle başladığını kabul ediyor. Ancak son yıllarda yangınların sayısındaki artış ve bazı yangınların aynı anda birden fazla noktada başlaması, şüpheleri artırıyor.
İhmal ve Bilinçsizlik Ön Planda
Özellikle tarım bölgelerinde anız yakma, kamp ateşi bırakma ve sigara izmariti gibi nedenlerle çıkan yangınlar, insan kaynaklı orman yangınlarının en yaygın sebepleri arasında yer alıyor. Ayrıca şehirleşmenin orman alanlarına doğru genişlemesi, altyapı çalışmaları sırasında çıkan kıvılcımlar da büyük yangınlara yol açabiliyor.
Sabotaj ve Rant Şüphesi
Bazı bölgelerde çıkan yangınların ardından imara açılan araziler, akıllara “rant için çıkarılan yangın” ihtimalini getiriyor. Yanan alanların kısa sürede yapılaşmaya açılması, çevre örgütlerinin ve halkın tepkisini çekiyor. Bu nedenle birçok ülkede yangın sonrası orman arazilerinin farklı amaçlarla kullanılmasını yasaklayan düzenlemeler hayata geçirildi.
Bazı ülkelerde ise yangınların “ormanları yok ederek sosyoekonomik dönüşüm sağlama” amacıyla çıkarıldığı yönünde ciddi iddialar gündeme geldi. Özellikle tropikal bölgelerde tarım ve hayvancılığa alan açmak için bilinçli olarak ormanların yakıldığına dair çeşitli raporlar bulunuyor.
İklim Krizi Yangınları Besliyor
Bilim insanlarına göre iklim değişikliği de orman yangınlarının yayılmasında büyük rol oynuyor. Artan sıcaklık, azalan nem oranı ve kuraklık, orman yangınlarını daha sık ve yıkıcı hâle getiriyor. 2023 ve 2024 yılları, dünya genelinde en sıcak yıllar arasında yer aldı ve bu dönemde çıkan yangın sayılarında ciddi artış gözlendi.
Soruşturmalar Yetersiz mi?
Kimi yangınların çıkış sebebi net olarak açıklanamazken, bazı olaylarda kasıtlı çıkarıldığı belirlenen yangınlara rağmen faillerin yakalanamaması, soruşturmaların etkinliğini tartışmaya açtı. Özellikle sosyal medyada yangın görüntülerinin yayılmasının ardından kamuoyunda “kim yaktı?” sorusu sıkça gündeme geliyor.
Sonuç olarak, orman yangınları artık sadece çevresel bir felaket değil, aynı zamanda toplumsal, siyasi ve ekonomik bir tartışma konusu hâline gelmiş durumda. Doğa için büyük bir tehdit oluşturan bu yangınların önlenmesi için daha sıkı denetimler, caydırıcı cezalar ve kamuoyu duyarlılığı şart görünüyor.