Dünya ticareti son 20 yılda baştan aşağı değişti. Artık sadece mal satmak yok; teknoloji, hız, lojistik, marka ve dijitalleşme var. Küresel ekonomi bambaşka bir noktaya geldi. Peki biz? Biz hâlâ aynı noktadayız. “Üretelim, satalım, yeter” anlayışında ısrar ediyoruz.
Çin, Afrika’da altyapı kurarak kendi pazarını inşa ediyor. Güney Kore markalarıyla dünya devleriyle yarışıyor. Almanya sanayisini dijitalleştirdi, ABD hizmet ve yazılım ihracatıyla rakipsiz hale geldi. Biz ise hâlâ aynı ürünleri, aynı yöntemle, aynı pazarlara gönderiyoruz.
Neden Gerideyiz?
Çünkü ihracatı hâlâ bir vizyon değil, bir teşvik kapısı olarak görüyoruz. Çünkü devlet kısa vadeli desteklerle günü kurtarıyor ama uzun vadeli strateji üretmiyor. Çünkü firmalarımızın önemli bir kısmı rekabetten değil, koruma duvarlarından besleniyor. Çünkü markalaşmaya değil, ucuz üretime yaslanıyoruz.
Gerçek tablo şu:
- Dünya dijitalleşti, biz hâlâ kâğıt dosyalarla uğraşıyoruz.
- Dünya yüksek teknolojiye yöneldi, biz hâlâ düşük marjlı malları pazarlıyoruz.
- Dünya markalaştı, biz hâlâ fason üreticiyiz.
- Dünya hızlandı, biz lojistikte yavaş ve pahalıyız.
Peki böyle giderse ne olacak? Her kriz döneminde ihracatımız sarsılacak. Avrupa küçüldüğünde biz de küçüleceğiz. Yeni pazarlarımız olmayacak, markamız olmayacak, güçlü lojistiğimiz olmayacak.
Çıkış Yolu
Bundan sonra ya köklü bir değişim yaşayacağız ya da dünyada fason üreticisi olmaya devam edeceğiz.
- Ar-Ge ve inovasyon merkezde olmalı.
- Marka yaratmadan dünya pazarında kalıcı olamayız.
- Dijitalleşme ve e-ihracat artık lüks değil, mecburiyet.
- Lojistikte hız ve güvenlik sağlanmazsa, ürünümüz limandan çıkmadan rakip pazarı kapar.
- Pazar çeşitliliği olmazsa, her kriz bizi yerle bir eder.
Sizce Biz Ne Yapıyoruz?
İhracat rakamları artıyor diye kendimizi kandırmaya devam edebiliriz. Ama gerçekte nereye gidiyoruz? Daha da önemlisi:
- Sizce Türkiye, gerçekten dünyayla yarışabilecek bir ihracat vizyonuna sahip mi?
- Yoksa hâlâ eski usul yöntemlerle günü kurtarmakla mı meşgulüz?
- Dünya değişmişken bizim değişmememizin bedelini kim ödeyecek?
Bu soruları sadece siyasetçilere değil, iş dünyasına da, hepimize de sormak zorundayız. Çünkü gelecek nesiller bizim bugün verdiğimiz ya da veremediğimiz kararlarla şekillenecek.
Dünya değişti, ihracat değişti. Ama biz değişmedik. Peki sizce bu gidiş nereye varır?
