Pekin – Çin’in son yıllarda attığı en stratejik adımlardan biri, 2015’te ilan edilen “Made in China 2025” programıdır. Bu plan, Pekin’in ekonomik kalkınma vizyonunda bir dönüm noktası olarak görülüyor. Çünkü Çin, artık yalnızca düşük maliyetli üretim yapan bir ülke olmak istemiyor; hedef, yüksek teknolojiye dayalı sanayilerde küresel liderliktir.
Programın çıkış noktası, Çin’in üretim gücünü niteliksel olarak dönüştürme ihtiyacıdır. Uzun yıllar boyunca Çin, dünyanın “atölyesi” olarak tanımlandı; ucuz iş gücüne dayalı kitlesel üretimle küresel ekonomide büyük pay kazandı. Ancak bu modelin sınırlarına gelindi. Yükselen iş gücü maliyetleri, artan çevresel baskılar ve Batı teknolojisine bağımlılık, Pekin’i daha sofistike bir sanayi stratejisine yöneltti. “Made in China 2025” tam da bu ihtiyacın ürünü olarak ortaya çıktı.
Plan, Çin’in dijitalleşme, otomasyon ve yenilikçi teknolojilerde hızla ilerlemesini hedefliyor. Yapay zekâ, yarı iletkenler, yeni enerji araçları, biyoteknoloji ve havacılık-uzay teknolojileri gibi kritik alanlarda, Çin’in yalnızca üretici değil, aynı zamanda lider ve öncü olmasını amaçlıyor. Bu hedef, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik bir vizyonu da içinde barındırıyor. Çünkü Çin, bu program sayesinde Batı’ya olan teknolojik bağımlılığını azaltmayı ve küresel rekabette yeni avantajlar elde etmeyi planlıyor.
Uluslararası arenada “Made in China 2025”, özellikle ABD tarafından dikkatle izleniyor. Washington, bu stratejiyi kendi teknolojik üstünlüğüne yönelik bir tehdit olarak görüyor. Nitekim ticaret savaşlarının ve teknoloji yaptırımlarının en önemli sebeplerinden biri, Çin’in bu alandaki hızlı ilerleyişi. Özellikle yarı iletkenler konusunda getirilen ihracat kısıtlamaları, Çin’in ilerlemesini yavaşlatmayı amaçlayan adımların başında geliyor. Ancak Pekin yönetimi, bu tür engellemeleri kendi kapasitesini artırmak için bir motivasyon kaynağı olarak değerlendiriyor.
Çin’in iç dinamikleri açısından bakıldığında ise “Made in China 2025”, aynı zamanda toplumsal refahı yükseltme hedefiyle de örtüşüyor. Daha sofistike üretim yapısına geçiş, iş gücünün niteliğini artırmayı, kentlerdeki yaşam standardını yükseltmeyi ve Çin markalarının küresel ölçekte prestij kazanmasını sağlayacak bir yol olarak görülüyor.
Sonuç olarak, “Made in China 2025” yalnızca bir sanayi stratejisi değil, Çin’in dünya sahnesindeki yerini yeniden tanımlama girişimidir. Bu plan, 21. yüzyılın en büyük rekabetlerinden birinin merkezinde yer alıyor: Batı’nın teknoloji üstünlüğünü koruma çabası ile Çin’in yeni bir güç merkezi olma iddiası. Önümüzdeki yıllar, bu vizyonun ne ölçüde başarıya ulaşacağını ve küresel dengeleri nasıl değiştireceğini gösterecek.