Küresel ticaretin hızla değiştiği, tedarik zincirlerinin kırılganlaştığı ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde, Türkiye’nin dış ticaret politikalarını yeniden gözden geçirmesi kaçınılmaz hale geldi. Ekonomimizin bel kemiği haline gelen ihracatın sürdürülebilirliği için sadece kur politikalarıyla değil, yapısal ve yasal düzenlemelerle desteklenen bir stratejiye ihtiyaç var.
Öncelikle, gümrük mevzuatında sadeleşmeye gidilmesi şart. Bugün ihracatçı, evrak yüküyle boğuşmakta ve zaman kaybetmektedir. Dijitalleşme alanında yapılan ilerlemelere rağmen birçok işlem hâlâ manuel ve karmaşık süreçlere bağlı. Avrupa Birliği ile olan Gümrük Birliği’nin güncellenmesi bu noktada sadece bir siyasi hedef değil, teknik bir gereklilik haline gelmiştir.
KOBİ’lerin dış ticarete entegrasyonu bir diğer temel meseledir. Türkiye’de ihracatın büyük kısmı büyük ölçekli firmalarca gerçekleştiriliyor. Oysa dinamik ve yenilikçi KOBİ’ler, potansiyel pazarlar için önemli bir avantaj sunuyor. Bu firmalara yönelik daha sade teşvik modelleri, danışmanlık ve finansmana erişim kolaylığı sağlanmalıdır.
Hedef ülke ve sektör bazlı strateji eksikliği de düzenlenmesi gereken konuların başında geliyor. Bugün hâlâ birçok ihracatçı ürününü kime, nasıl, hangi standartlarda satacağını bilemeden hareket ediyor. Ticaret Bakanlığı’nın oluşturduğu hedef ülke haritaları pratikte daha etkin kullanılmalı, firmalar bu doğrultuda yönlendirilmelidir.
Ayrıca, yeşil dönüşüm ve karbon vergileri gibi yeni nesil ticaret engelleri, artık klasik ticaret politikalarının ötesine geçmemizi zorunlu kılıyor. AB’nin uygulamaya geçireceği Sınırda Karbon Düzenlemesi (CBAM), Türkiye için hem bir tehdit hem bir fırsattır. Gerekli düzenlemeler yapılmazsa, ihracatçılarımız yüksek karbon maliyetleriyle karşı karşıya kalabilir. Bu noktada çevre dostu üretimi destekleyen vergi, kredi ve teşvik politikaları ivedilikle hayata geçirilmelidir.
Son olarak, ticaret diplomasisinin daha etkili kullanılmasına ihtiyaç var. Fuarlar, ikili anlaşmalar, ticaret heyetleri sadece sembolik faaliyetler olmaktan çıkarılmalı, ülke bazlı ihracat artış hedefleriyle örtüştürülmelidir.
Dış ticaret, sadece mal satmak değil; sistemli, planlı ve öngörülebilir bir politika yürütmektir. Yeni düzenlemeler, bu alanı çağın gereklerine uygun hale getirerek Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığını güçlendirebilir. Ancak bunun için irade, iş birliği ve strateji gerekir.
